Peiling EP: PVV en GL-PvdA lijken grootste te worden

Als er vandaag verkiezingen zouden zijn voor het Europees Parlement dan zouden de PVV en GroenLinks-PvdA de grootste Nederlandse partijen worden. Dat blijkt uit de Ipsos I&O-peiling, uitgevoerd tussen 24 en 27 mei voor EenVandaag, die is uitgevoerd in het Ipsos-panel.

De partij van Geert Wilders zou in deze peiling uitkomen op 9 zetels, waarmee ze liefst 8 zetels meer zouden behalen dan bij de EP-verkiezingen van 2019*. GroenLinks-PvdA behaalt in deze peiling 8 zetels. Dat zou betekenen dat de partij één zetel minder behaalt dan de partijen afzonderlijk van elkaar in 2019 deden. Waar de partijen bij de zetelpeiling voor de Tweede Kamer veel van elkaar verschillen – PVV komt daar in de mei-meting uit op 48 zetels en GroenLinks-PvdA op 24, zie onder – is het verschil bij de EP-verkiezingen dus aanzienlijk kleiner.

Veel partijen strijden om een zetel

Doordat er maar 31 zetels te verdelen zijn, ligt de kiesdrempel hoger dan bij de Tweede Kamerverkiezingen, namelijk op 3,22 procent. Hierdoor haalt een aantal partijen in deze peiling net wél een zetel, namelijk: NSC, BBB en SP.

Vier andere partijen – FvD, Partij voor de Dieren, ChristenUnie en SGP – lijken daarentegen nog net niet aan de kiesdrempel te voldoen, waardoor zij in deze peiling op 0 zetels uitkomen. De verschillen zijn echter dermate klein dat het ook zomaar zou kunnen zijn dat de partijen die nu op 0 zetels staan, er wel een weten te behalen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. NSC, BBB en SP zouden er om dezelfde reden ook nul kunnen halen.

Opkomst van belang

Opkomst is een belangrijke factor bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Bij de vorige verkiezingen voor het Europees Parlement in 2019 ging 42 procent van de Nederlanders naar de stembus. Mocht de opkomst hoger zijn dan verwacht, dan lijkt de PVV hier van te kunnen profiteren. Bij een opkomst van zo’n 50 procent komt de PVV in onze peiling namelijk uit op 10 zetels. Ook de VVD zou kunnen profiteren van een hogere opkomst.

NSC heeft aan de andere kant mogelijk juist baat bij een lagere opkomst, aangezien ze dan 2 zetels lijken te behalen, één meer dan bij de huidige peiling.

* De PVV behaalde bij de EP-verkiezingen van 2019 initieel geen zetels. Pas na de Brexit kreeg de partij 1 zetel toebedeeld. Marcel de Graaff zat namens de PVV in het Europees Parlement, maar stapte in januari 2022 over naar FvD.

In de aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement voert Ipsos I&O een aantal peilingen uit. Op 5 juni publiceren we onze slotpeiling.

Peiling Tweede Kamer: Alleen PVV stijgt virtueel na hoofdlijnenakkoord

In de zetelpeiling voor de Tweede Kamer zien we dat, van de vier coalitiepartijen, alleen de PVV in zetelaantal iets wint. Waar de partij van Geert Wilders in april nog 4 zetels verloor en uitkwam op 45 zetels, krijgt de PVV er nu 3 bij. Hiermee komt de partij in mei uit op 48 virtuele zetels.

Het hoofdlijnenakkoord heeft vooralsnog niet geleid tot zetelverschuivingen bij de drie andere coalitiepartijen. Zo komt de VVD in mei uit op 19 zetels (20 in april) en krijgt NSC – net als in april – 11 virtuele zetels toebedeeld. Ook de BBB blijft stabiel met 7 zetels in mei, waar ze in april op 8 stonden.

Het zeteloverzicht: PVV komt uit op 48 zetels. GroenLinks-PvdA staat op 24 en de VVD op 19. NSC komt uit op 11 zetels, gevolgd door D66 (10). BBB behaalt 7 virtuele zetels, terwijl CDA en Partij voor de Dieren beide op 6 staan. Zes partijen komen in mei uit op 3 zetels: SP, DENK, FvD, SGP, ChristenUnie en Volt. Tot slot behaalt JA21 1 zetel.

Deze Ipsos I&O-peiling is gebaseerd op online onderzoek onder een representatieve steekproef van 2.048 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van vrijdag 24 mei t/m maandag 27 mei 2024 in het Ipsos-panel.

Hoe nauwkeurig zijn de cijfers?

Omdat de zetels die we publiceren zijn gebaseerd op steekproeven, moet rekening worden gehouden met de statistische marges die daarbij horen. Bij de steekproeven die per peiling worden gebruikt zijn die marges gemiddeld bij de kleine partijen +/- 1% en bij de grootste partijen +/- 2.5%.

Verantwoording Peiling Europees Parlement

Voor de peilingen voor het Europees Parlement gebruiken we min of meer dezelfde methodologie als voor reguliere metingen van de Politieke Barometer. Dat betekent dat we een steekproef van ongeveer 2000 stemgerechtigde Nederlanders bevragen over hun politieke voorkeur. Afwijkingen tussen de samenstelling van de steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en vorig stemgedrag (Tweede Kamerverkiezingen 2023) worden door middel van een weging gecorrigeerd.

Bij de peiling voor het Europees Parlement vragen we kiezers wat ze zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden zijn voor het Europees Parlement. Deze resultaten rekenen we dan door naar een zetelverdeling.

De opkomst bij verkiezingen voor het Europees Parlement is in Nederland traditioneel laag, wat een effect kan hebben op de uitslag. Daarom vragen we kiezers naar opkomstintentie, en nemen dat cijfer mee in het doorrekenen van de uitslag. Omdat we gebruik maken van online panels voeren we nog een beperkte correctie op de resultaten door, om te corrigeren voor over- en ondervertegenwoordiging van bepaalde kiezersgroepen.

De statistische marge rond de zetels per partij bedraagt + of – 1 zetel. Daarnaast is het van belang om te vermelden dat er bij de peiling wordt gevraagd naar wat mensen zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden. Daarom moeten peilingen niet zozeer als voorspelling voor de verkiezingsuitslag worden gezien, maar meer als de stand van zaken op het moment van peilen. We weten dat veel kiezers pas op een laat moment beslissen op welke partij ze stemmen, soms zelfs pas in het stemhokje. Daarnaast kunnen allerlei zaken zoals een debat op televisie of ontwikkeling in het nieuws kiezers op het laatste moment nog beïnvloeden. Dat maakt het waarschijnlijk dat er verschillen ontstaan tussen wat peilingen laten zien en de verkiezingsuitslag.